Vachtverzorging: zo houd je de klitten weg!
De wintermaanden staan erom bekend gepaard te gaan met vachtproblemen. Dit gaat dan met name om de katten met (half)langharige vachten; kortharige katten kunnen zichzelf gelukkig vaak prima bijhouden. Toch zijn ook er ook bij de kortharige katten uitzonderingen. In deze blog vertel ik je meer over de vacht en eventuele problemen van zowel kort- als langharige katten. Ook vertel ik je hoe je de vacht zo optimaal mogelijk verzorgt en met welke materialen. Fun fact: naast het runnen van de webshop, ben ik ook bezig met een opleiding tot kattentrimmer. Deze blog is dus een leuk uitstapje naar een van mijn andere bezigheden :-)
First things first
Om te beginnen is het goed om te weten hoe de vacht van onze katten in elkaar zit. Een kat heeft dekharen en wolharen. De dekharen zijn de wat langere, rechtere en stuggere haren. De wolharen daarentegen zijn, zoals de naam al suggereert, de wat meer "fluffy", donzige haartjes. Ze zijn erg zacht, dunner en beschadigen snel. Daarom is het dus juist vaak die onderwol die voor problemen zorgt. Dit betekent overigens niet dat we die onderwol zoveel mogelijk willen weghalen om problemen te voorkomen! Hierover later meer.
“Sommige katten hebben enorm veel onderwol, waardoor ze hun vacht niet zelf kunnen bijhouden.”
Vachtproblemen
Een kat besteedt een flink deel van de dag aan vachtverzorging. Door zich te wassen haalt hij oude, losse haren weg. Zelfs kleine knoopjes kunnen ze er vaak zelf uitkrijgen. Dit suggereert dat de meeste katten hun eigen vacht prima kunnen bijhouden: dat is vaak ook wel zo, zeker bij de kortharen. Maar toch zijn er enkele uitzonderingen: oude of zieke katten bijvoorbeeld. Pijn en stijfheid (door bv artrose) zorgt ervoor dat ze niet meer bij alle plekjes kunnen komen. Daarnaast zien we dat veel (half)langharige rassen vrij lastige vacht kunnen hebben. Sommige rassen, zoals de Pers, hebben enorm veel onderwol, wat ze zelf gewoon niet bij kunnen houden.
“Het doel van vachtverzorging moet niet zijn om er zoveel mogelijk haar uit te halen.”
Vachtvriendelijk werken
Voor we het stappenplan voor vachtverzorging doornemen, wil ik graag eerst iets vertellen over vachtvriendelijk werken. Wij mensen hebben vaak het idee dat als we maar zoveel mogelijk haar van de kat afhalen, er dus ook minder haar is om te klitten. Dat is misschien in eerste instantie zo, maar er zijn behoorlijk wat nadelen:
Ten eerste heeft de vacht een belangrijke functie. Het beschermt de kat tegen invloeden van buiten af en zorgt voor regeling van temperatuur (houdt warmte vast, of juist buiten).
Ten tweede; hoe meer wij interfereren met de groeicyclus van de vacht, hoe erger de problemen worden. Door het gebruik van borstels als Furminators of andere borstels met mesjes (of borstels die erg trekken aan de vacht), trek je ook gezonde haren uit/snijd je die haren af. Vervolgens gaat de kat razendsnel nieuwe haren aanmaken (de vacht had immers een belangrijke functie). Maar die nieuwe haren zijn lang niet zo sterk als de oorspronkelijke haren; we hebben immers die groeicyclus in de war geschopt en door het ontwollen beschadig je de haarzakjes.
Kortom: het doel van vachtverzorging moet niet zijn om er zoveel mogelijk haar af te halen. In plaats daarvan kan de vacht beter zoveel mogelijk met rust gelaten worden; grijp alleen in waar nodig en gebruik daarbij de juiste materialen.
Welke materialen gebruiken we voor de vachtverzorging?
Laat ik beginnen met zeggen: zeker bij kortharige katten die het prima zelf kunnen, is het natuurlijk niet nodig dit in je kast te hebben liggen. Maar bij de katten die wel problemen hebben en dan de (half)langharige katten in het bijzonder, komen de volgende items goed van pas.
Eigenlijk heb je maar een paar dingen nodig:
Basisset vachtverzorging
een combikam: dit is een metalen kam met een grove en fijne kant. Eigenlijk heb je vooral die grove kant nodig. Met deze kam kun je de vacht doorkammen en spoor je dus ook eenvoudig klitten op.
een slickerborsteltje: dit borsteltje heeft kleine, dunne tandjes. Deze borstel is niet bedoeld voor het volledig doorkammen van de vacht. Wel kun je hiermee over de vacht "dansen". Door hem losjes over de vacht te halen haal je wat losse haren weg. Ook is dit borsteltje heel handig voor het uitborstelen van wat maizena/rijstezetmeel (zie verderop)
een microvezeldoekje: als je merkt dat je kat flink verhaart, kun je hem een handje helpen door met een vochtig microvezeldoekje over de vacht te gaan. Hier haal je losse haren mee weg, zonder de vacht te beschadigen. Een heel vriendelijke manier van oude haren weghalen dus.
optioneel, maizena/rijstzetmeel: als je merkt dat je kat een vettige vacht heeft (of een katerstaart; een vettige staartaanzet), kun je dit verhelpen door wat maizena of rijstzetmeel te gebruiken. Je kunt wat over de vacht verdelen en het uitborstelen met een slickerborsteltje. Hierdoor wordt de vacht minder vet, zonder dat je schadelijke producten hoeft te gebruiken.
“Gebruik nooit een schaar om klitten weg te knippen!”
Hoe haal ik klitten weg?
Kleine klitten kun je uit de vacht verwijderen met je vingers of het bovenste puntje van de combikam. Zet de kam dan dus wat rechterop, zodat je met enkel het puntje de klit uitpluist. Gebruik je meer tanden van de kam ga je trekken aan de vacht en huid en dat is niet prettig voor je kat. Maar ook met je vingers lukt het vaak goed; soms kun je de klit een beetje "scheuren", waardoor deze makkelijker weg te halen is.
Grote klitten weghalen is lastiger. Soms lukt het niet meer om een klit uit te pluizen. Als dit niet meer lukt, ga dan niet te lang door met proberen. Beter kun je dan naar een goede kattentrimmer gaan. Eventueel kun je ook zelf voorzichtig de klit wegscheren met een tondeuse. Let daarbij op dat je de huid goed strak houdt, om het risico op inscheren in de huid te verkleinen. Ga in ieder geval niet met de schaar aan de slag! De kans dat je in de huid knipt is groot, zeker bij klitten die dicht op de huid zitten; je hebt dan zo een gat in je kat geknipt.
Vervilte vacht
Soms gebeurt het dat de vacht zo is gaan klitten dat het vervilt. De haren worden dan helemaal strak getrokken en vervilte vacht doet dus echt pijn! Als je viltplekken opmerkt bij je kat is het daarom zaak zo snel mogelijk naar een trimmer te gaan, om je kat hiervan te verlossen.
Moet ik elke dag/week kammen?
Je hoort heel vaak dat je bij (half)langharige katten elke week tot zelfs elke dag moet kammen. Dat hoeft zeker niet! Hoe meer we de vacht met rust laten, hoe gezonder deze blijft. Wel is het van belang dat je elke dag even met je vingers de hele vacht naloopt; voel je kleine klitjes, kun je deze verwijderen. Zo voorkom je dat problemen groter worden. Maar dagelijks kammen, terwijl er geen problemen zijn, hoeft dus niet. Wel kun je natuurlijk af en toe met het slickerborsteltje of microvezeldoekje wat losse haren weghalen. Vooral die laatste kun je zo vaak als je wil gebruiken :-).
“Een luchtvochtigheid van 50-55% is ideaal.”
Luchtvochtigheid
Een laatste tip, is het checken van de luchtvochtigheid in je huis. Voor kattenvachten is 50-55% ideaal. Maar in de winter, zeker met de verwarming lekker aan, daalt de luchtvochtigheid in veel huizen daar ver onder. Het kan dus best handig zijn om dat eens te meten en indien nodig, een luchtbevochtiger aan te schaffen. Daardoor wordt de vacht minder statisch en de huid minder droog; dat helpt weer klitten voorkomen.
Zelf aan de slag?
Wil jij zelf aan de slag met de vachtverzorging, of denk je "ojee, ik heb niet de juiste materialen.."? In de webshop hebben we een basissetje met de combikam, slickerborstel en een microvezeldoekje. Zo heb je alle benodigdheden voor de vachtverzorging in een leuk setje! Je vindt hem hier.